Organ Nakli

Organ nakli, canlı ya da ölü vericiden alınan organların alıcıya nakledilmesidir. Hastalarda belli organlar çeşitli nedenlerle hasar görmüş olabilir ya da işlevini tam anlamıyla yerine getirmeyebilir. Bu gibi durumlarda organ nakline karar verilir. Böbrek ve karaciğer, nakil ihtiyacı duyulan organların başında gelir.

Nakil işlemi son derece zorlu bir süreçtir. Organlar, vericiden çıkarıldıktan sonra 24 saat içinde nakledilmelidir. Ayrıca nakil için vericinin onayı gerekir. Ölü vericiler için yakınlarından onay alınır. Organ nakli kesinlikle para karşılığında yapılmaz.

Otogreft, allogreft gibi farklı organ nakli yöntemleri vardır. Otogreft yönteminde kişinin kendi dokuları arasında nakil işlemi yapılır. Alıcı da verici de hastanın kendisidir. Allogreft, canlı ya da ölü vericiden alınan organın naklidir. İzogreft, genetik olarak aynı özelliklere sahip kişiler arasındaki transferdir. Tek yumurta ikizleri arasında nakiller buna örnek olarak gösterilebilir. Ksenograft, hayvandan insana yapılan nakil türüdür. Domino ve ABO uyumsuz nakiller de vardır. Organ nakli operasyonları, Türkiye’de son derece başarılı bir şekilde gerçekleştirilir. Hastanın nakil için uygun olup olmadığına hekim tarafından yapılacak kapsamlı değerlendirme neticesinde karar verilir.

Organ Nakli Nasıl Yapılır?

Organ nakli için gönüllü olabilirsiniz. Bunun için e-Nabız üzerinden organlarınızı bağışlayabilirsiniz. Beyin ölümü gerçekleşen ölülerden de organ alınması mümkündür. Ölü birey, ölmeden evvel organlarını bağışlamışsa nakil yapılmasında engel yoktur. Nakle, ölen bireyin yakınları da onay vermelidir. Beyin ölümü sonrasında hastanın organları, makineye bağlı olarak çalışmaya devam eder. Bu süreçte organlar alınarak uyumlu hastalara nakledilir.

Canlı donörden organ nakli yapılabilir. Her insanda iki adet böbrek olması nedeniyle bir böbreğin nakledilmesi söz konusu olabilir. Ayrıca karaciğerin bir kısmının alınması, ince bağırsak, akciğer lobu gibi organların da canlı donörden alınması mümkündür. Nakil sürecine psikolojik olarak hazırlıklı olmak gerekir. Operasyon öncesi ve sonrası için gerekenlerin eksiksiz yapılması, herhangi bir problem yaşanmamasını sağlar.  Modern teknoloji sayesinde cerrahi tekniklerin gelişmesi ile operasyonlar çok rahat koşullarda yapılır.

Canlı donör olmak için hastanın dördüncü dereceye kadar akrabası olmak gerekir. Ancak etik kurul onayı ile akrabalık bağı olmayanlar da verici olabilir. Nakle ihtiyacı olanlar kadavra listesine kaydedilir. Ulusal nakil listesindeki alıcı adayları, uygun donör çıktığı takdirde operasyona alınır. Nakil için ne kadar süre beklenilmesi gerektiği konusunda bir sınırlama yoktur. Hastalar, uygun donör çıkana kadar yıllarca beklemek zorunda kalabilir.

Organ Nakli Sürecinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Organ nakli sürecinde pek çok detaya dikkat etmek gerekir. Dikkat edilmesi gereken noktalar şöyle sıralanabilir:

• Operasyon tecrübeli bir ekip tarafından gerçekleştirilmelidir.
• Ameliyathane ortamının tıbbi açıdan yeterli olması gerekir.
• Organ naklinde hasta takibi, önemli detaylardan biridir.
• Operasyon için yaş sınırlaması yoktur. Ancak canlı vericiler en az 18 yaşında olmalıdır.
• Organ nakli yapılacak hastaların kan grubu birbiriyle uyumlu olmalıdır. Aksi takdirde çapraz nakil yapılması gerekir.

Önemli detaylara dikkat edildiği sürece hem alıcı hem de verici ömrünün geri kalanını sağlıklı bir şekilde sürdürür. Operasyon sonrasında organın vücut tarafından reddedilmesi, diyabet ve yüksek tansiyon gibi problemler olabilir. Ancak hastanın düzenli takibi ile farklı sorunlar için gerekli tedbirler alınır.

Birçok kişinin organ nakli konusunda çekinceleri olabilir. Ancak operasyonun günlük hayata herhangi olumsuz bir etkisi yoktur. Canlı vericilerin sağlıklarında herhangi bir bozulma olmaz. Nakil olan hasta da kısa süre içerisinde normal hayatına döner. Hasta, iki ay istirahat etmelidir. Ardından işine ve normal hayatına döner. Operasyonun ardından verilen ilaçlar düzenli olarak kullanılması gerekir. Karaciğer nakli olması halinde alkol kullanımı önerilmez.